Odniesienia do jąkania w kulturze
Zamieszczono dnia: 26.06.2009

Jąkanie było i w istocie nadal jest zagadką z długą historią zainteresowania i spekulacji odnośnie do jego przyczyn i leczenia. Zaburzenie to jest zmienne, zatem w niektórych sytuacjach może być ono bardziej lub mniej dotkliwe, w zależności od stopnia towarzyszącego niepokoju. Warto wskazać, że podczas śpiewania, mówienia na osobności albo czytania płynność wyraźnie poprawia się. Według naukowców mowa powstająca w tych sytuacjach - jako przeciwna mowie spontanicznej - może angażować inne funkcje neurologiczne. Jeśli osoba jąka się w sposób bardzo łagodny, wówczas zaburzenie nie stanowi wielkiego problemu w sytuacjach komunikacyjnych, a nawet może stanowić pewnego rodzaju źródło korzyści (np.: zwrócenie uwagi słuchacza, jak to przedstawiał jąkający się od dzieciństwa Winston Churchil). Jednak dla większości jąkających się niepłynność związana jest ze stawianiem czoła poważnym przeszkodom w życiu społecznym i zawodowym.

Niniejsze opracowanie - powstałe w oparciu o informacje zaczerpnięte z http://en.wikipedia.org/wiki/Cultural_references_to_stuttering - zawiera kilka przykładów osób jąkających się albo takich, które doświadczyły problemu jąkaniu wśród swoich najbliższych.

Literatura

Znaną postacią ze świata literatury, która jąkała się jest Lewis Carroll, autor Alice's adventures in Wonderland. Według znawców jego zaburzenie mowy zostało przedstawione w postaci ptaka Dodo, którego nazwa niejako odnosi się do prawdziwego nazwiska autora - Dodgson (jak zauważył Martin Gardner w The Annotated Alice, ptak został przedstawiony w sposób, by przypominał Carrolla, który miał skłonność mawiać, że jego prawdziwe nazwisko to: Do-Do-Dodgson). Warto dodać, że niepłynność mowy dotykała również rodzeństwo Lewisa Carrolla.

Film i radio

Amerykańska produkcja z 1983 roku, pt.: The Right Stuff, stanowiąca adaptację książki Toma Wolfe'a, ukazała prawdziwe problemy związane z jąkaniem. Jedną z bohaterek jest Annie - żona Johna Glenna - która ze względu na ogarniający ją strach nie mogła przeprowadzić konferencji prasowej podczas pierwszego lotu w kosmos jej męża. John Glenn w swojej biografii, pt.: A memoir zaznaczył, że jąkanie Annie nie było nigdy problemem między nimi. Zależało mu jednak na płynności mowy żony. Na początku Annie miała problemy, aby rozpocząć terapię. Jednak z biegiem czasu podjęła leczenie i osiągnęła ogromny sukces. Wzniosłym momentem dla obojga była pierwsza publiczna mowa, którą wygłosiła na temat jej doświadczenia z jąkaniem. Podobnie aktor Nicholas Brendon (znany m.in. z serialu: Buffy, the Vampire Slayer) był osobą rzeczywiście jąkająca się. Pokonał on jednak swój problem i obecnie jest rzecznikiem dla Stuttering Foundation of America.

Dla niektórych mało prawdopodobne może wydawać się, że osoba z zaburzeniem mowy stanie się gwiazdą radia. Howard Stern przekroczył jednak ten stereotyp i zaangażował delikatne jąkającego się, żeby prowadził słynne rozmowy. John Melendez - znany w The Stern Show jako Jąkający się John - pracował dla Sterna przez 15 lat zanim objął posadę jako konferansjer The Tonight Show.

Nagrania dźwiękowe

Powstała w 1969 roku eksperymentalna praca Alvina Luciera, pt.: I am sitting in a room w sposób widoczny ukazuje jąkanie tego kompozytora. Zawiera ona również odniesienie do faktu niepłynności mowy w wypowiadanym tekście. Natomiast w czasach bliższych przełomowi wieków XX i XXI Scatman John obrócił dotykający go problem w cenny kapitał i napisał przebój: Scatman (Ski Ba Bop Ba Dop Bop). Podobnie, sukcesy na estradzie odniósł czołowy piosenkarz powstałego w 2002 roku zespołu Bloc Party, Kele Okereke. Kiedy ten artysta mówi, w sposób wyraźny jąka się, natomiast kiedy śpiewa, jego zaburzenie jest niezauważalne.

Krótkie podsumowanie

Przykłady osób, które pokonały jąkanie albo potraktowały je jako stopień do osiągnięcia czegoś dobrego można mnożyć. Warto więc każdego dnia podejmować wyzwanie nabywania płynności. Wytrwała praca przynosi owoce :-)))

Tomasz Bek - klubowicz

Opracowane na podst.:
en.wikipedia.org/wiki/Cultural_references_to_stuttering

Zachęcamy również do przeczytania artykułu Jąkanie w historii i kulturze.